ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΡΩΤΑΓΟΡΑ ΤΟΥ ΠΛΑΤΩΝΑ

Read Time:2 Minute, 41 Second

Λαμβάνοντας υπόψη σας το περιεχόμενο της ενότητας «ΠΛΑΤΩΝΟΣ ΠΡΩΤΑΓΟΡΑΣ (322a-323a)» και του ακόλουθου αποσπάσματος να συγκρίνετε τις απόψεις που διατυπώνονται για την ανθρώπινη συνυπαρξη.

Νόμος τύραννος

Μετὰ δὲ τὸν Πρόδικον Ἱππίας ὁ σοφὸς εἶπεν·

Ὦ ἄνδρες, ἔφη, οἱ παρόντες, ἡγοῦμαι ἐγὼ ὑμᾶς συγγενεῖς τε καὶ οἰκείους καὶ πολίτας ἅπαντας εἶναι φύσει, οὐ νόμῳ· τὸ γὰρ ὁμοῖον τῷ ὁμοίῳ φύσει συγγενές ἐστιν, ὁ δὲ νόμος τύραννος ὢν τῶν ἀνθρώπων, πολλὰ παρὰ τὴν φύσιν βιάζεται. Ἡμᾶς οὖν αἰσχρὸν τὴν μὲν φύσιν τῶν πραγμάτων εἰδέναι, σοφωτάτους δὲ ὄντας τῶν Ἑλλήνων, καὶ κατ’ αὐτὸ τοῦτο νῦν συνελθόντας τῆς τε Ἑλλάδος εἰς αὐτὸ τὸ πρυτανεῖον τῆς σοφίας καὶ αὐτῆς τῆς πόλεως εἰς τὸν μέγιστον καὶ ὀλβιώτατον οἶκον τόνδε, μηδὲν τούτου τοῦ ἀξιώματος ἄξιον ἀποφήνασθαι, ἀλλ’ ὥσπερ τοὺς φαυλοτάτους τῶν ἀνθρώπων διαφέρεσθαι ἀλλήλοις.

Πλάτωνος Πρωταγόρας 337 c-e

(σχόλιο Γεωργούλη, σ. ΧLV: Ο Σωκράτης υποστηρίζει ότι οι περισσότερες φιλοσοφικές ιδιοφυϊες καταστρέφονται γιατί πέφτουν σε περιβάλλον ακατάλληλο για την ανάπτυξή τους. Ένα τέτοιο άσχημο περιβάλλον για την ανάπτυξη των φιλοσοφικών φύσεων είναι το περιβάλλον της πολιτικής ζωής. Οι επιδοκιμασίες, οι κολακείες, οι αποδοκιμασίες, οι έπαινοι και οι τιμωρίες που αντικρύζει ο φιλόσοφος εκ μέρους της σκοτεινής μάζης του αμορφώτου πλήθους τον κάνει να τραβήξη σε κατεύθυνση διαμετρικά αντίθετη προς το δρόμο που έπρεπε να πάρη το φυσικό του. Την ολέθρια τούτη επίδραση του πλήθους καμιά διδασκαλία δεν μπορεί να την εξουδετερώση.)

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Μετά τον Πρόδικο πήρε το λόγο ο Ιππίας ο σοφός και είπε: Άνθρωποι της συντροφιάς, εγώ σας θεωρώ όλους συγγενείς και φίλους και συμπολίτες – μας συνδέει η φύση, όχι ο νόμος· γιατί η φύση συνδέει με συγγένεια το όμοιο με το όμοιο, ενώ ο νόμος, των ανθρώπων ο δυνάστης, συχνά επιβάλλει με τη βία σχέσεις, που δεν τις ανέχεται η φύση. Εμείς λοιπόν και τη φύση των πραγμάτων γνωρίζομε και των Ελλήνων οι σοφώτατοι είμαστε – και αυτός ακριβώς είναι ο λόγος που τώρα βρισκόμαστε συγκεντρωμένοι εδώ, στο πρυτανείο της σοφίας της Ελλάδος, και μάλιστα σ’ αυτό εδώ τ’αρχοντικό, το λαμπρότατο και πλουσιότατο της πολιτείας. Ντροπή μας λοιπόν να μην παρουσιάζωμε τίποτα αντάξιο της τιμής αυτής που μας γίνεται, αλλά να λογοφέρνωμε μεταξύ μας, όπως οι τιποτένιοι των τιποτένιων.

Μετάφραση: Ηλ. Σπυρόπουλος

Ενδεικτική απάντηση:

Σύμφωνα με τον Πρωταγόρα στο ομώνυμο πλατωνικό έργο, η πολιτική κοινότητα δημιουργήθηκε «νόμῳ», επειδή οι άνθρωποι είχαν την ανάγκη να προφυλαχθούν από τα άγρια θηρία και να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Ο σκοπός αυτής της πολιτικής κοινότητας ήταν η ικανοποίηση των βιολογικών αναγκών των ανθρώπων και ως εκ τούτου η διασφάλιση της ζωής τους. Στο δοθέν απόσπασμα που προέρχεται και αυτό από το ίδιο έργο του Πλάτωνα, ο Ιππίας διατυπώνει μια άποψη λίγο διαφορετική από τον Πρωταγόρα. Ο Ιππίας διατείνεται ότι συνύπαρξη των ανθρώπων είναι φυσικό επακόλουθο και όχι προϊόν σύμβασης, συμφωνίας. Η άποψη αυτή προσιδιάζει στην άποψη του Αριστοτέλη σύμφωνα με τον οποίο η πολιτική κοινότητα δημιουργήθηκε από φυσική αναγκαιότητα «φύσει», καθώς ήταν έμφυτη στον άνθρωπο η ανάγκη να συμβιώνει με άλλους ανθρώπους σε κοινωνικά οργανωμένες πολιτείες με θεσμούς και νόμους. Ο σκοπός της δημιουργίας της, αντίστοιχα, δεν ήταν μόνο η ικανοποίηση των ανθρώπινων βιοτικών αναγκών και η επιβίωση, αλλά η ηθική τελείωση, ολοκλήρωση, η ευδαιμονία των πολιτών, της οποίας προϋπόθεση είναι η αυτάρκεια.

Περιλαμβάνεται στο βιβλίο μου: https://24grammata.com/product/4441/

About Post Author

evi

Ονομάζομαι Εύη Πεπέ και είμαι εκπαιδευτικός-φιλόλογος-συγγραφέας. Είμαι πτυχιούχος της «Κλασικής Φιλολογίας» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) με μεταπτυχιακές σπουδές στις «Επιστήμες της Αγωγής» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Επίσης, διαθέτω σεμιναριακή επιμόρφωση στην «Ειδική Αγωγή» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ) και στην Εκπαίδευση Ενηλίκων του Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. Εργάζομαι στον χώρο της φροντιστηριακής εκπαίδευσης και συνεργάζομαι με τους εκδοτικούς οίκους 24γράμματα (https://24grammata.com/) και Upbility (https://upbility.gr/), ενώ δείγμα της δουλειάς μου έχει αναρτηθεί στους ιστοτόπους: study4exams.gr, lexigram.gr και https://users.sch.gr/ipap/index.htm

pepeevi@hotmail.com

https://ekpaid-evi.gr