ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ

Read Time:3 Minute, 14 Second

Λαμβάνοντας υπόψη σας το περιεχόμενο της ενότητας «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΑ (Γ 1, 3-4/ 6/ 12)» και του ακόλουθου αποσπάσματος να εντοπίσετε ποια κριτήρια είναι αναγκαία αλλά όχι επαρκη για τον καθορισμό της έννοιας του πολίτη.

Η ιδιότητα του πολίτη

Ὁ δὲ πολίτης οὐ τῷ οἰκεῖν που πολίτης ἐστίν (καὶ γὰρ μέτοικοι καὶ δοῦλοι κοινωνοῦσι τῆς οἰκήσεως), οὐδ’ οἱ τῶν δικαίων μετέχοντες οὕτως ὥστε καὶ δίκην ὑπέχειν καὶ δικάζεσθαι (τοῦτο γὰρ ὑπάρχει καὶ τοῖς ἀπὸ συμβόλων κοινωνοῦσιν, καὶ γὰρ ταῦτα τούτοις ὑπάρχει – πολλαχοῦ μὲν οὖν οὐδὲ τούτων τελέως οἱ μέτοικοι μετέχουσιν, ἀλλὰ νέμειν ἀνάγκη προστάτην, διὸ ἀτελῶς πως μετέχουσι τῆς τοιαύτης κοινωνίας), ἀλλὰ καθάπερ καὶ παῖδας τοὺς μήπω δι’ ἡλικίαν ἐγγεγραμμένους καὶ τοὺς γέροντας τοὺς ἀφειμένους φατέον εἶναι μέν πως πολίτας, οὐχ ἁπλῶς δὲ λίαν ἀλλὰ προστιθέντας τοὺς μὲν ἀτελεῖς τοὺς δὲ παρηκμακότας ἤ τι τοιοῦτον ἕτε-ρον (οὐδὲν γὰρ διαφέρει, δῆλον γὰρ τὸ λεγόμενον). Ζητοῦμεν γὰρ τὸν ἁπλῶς πολίτην καὶ μηδὲν ἔχοντα τοιοῦτον ἔγκλημα διορθώσεως δεόμενον, ἐπεὶ καὶ περὶ τῶν ἀτίμων καὶ φυγάδων ἔστι τὰ τοιαῦτα καὶ διαπορεῖν καὶ λύειν. Πολίτης δ’ ἁπλῶς οὐδενὶ τῶν ἄλλων ὁρίζεται μᾶλλον ἢ τῷ μετέχειν κρίσεως καὶ ἀρχῆς.

Ἀριστοτέλης, Πολιτικά, 1275a – 1275 b 21.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο δε πολίτης δεν είναι πολίτης εκ του λόγου ότι είναι κάτοικος ωρισμένου τόπου -(διότι και οι μέτοικοι και οι δούλοι μετέχουν της οικήσεως των πολιτών, χωρίς να είναι πολίται)-, ούτε ο υπαγόμενος εις τάξιν ρυθμιζόντων τας βιοτικάς αυτού σχέσεις, ούτως ώστε να δύναται να κατηγορηθή και να εισαχθή εις δίκην – (διότι τούτο υπάρχει και δια τους εκ των εμπορικών των πόλεων συμβάσεων υποχρεουμένους, καθ’ όσον δύνανται ούτοι να εισάξουν και να εισαχθούν εις δίκην – ενώ πολλαχού οι μέτοικοι δεν μετέχουν τελείως των δικαίων τούτων, αλλ’ ανάγκη να εκλέξουν εκ των πολιτών προστάτην, διο και ατελώς πως μετέχουν της τοιαύτης των δικαίων κοινωνίας)-. Αφ’ ετέρου, ως και τους παίδας τους μη εγγεγραμμένους ακόμη, ούτω και τους γέροντας τους απηλλαγμένους των υποχρεώσεων του πολίτου δύναται να ονομάση πολίτας1, ουχί όμως και όλως απολύτως, αλλά προσθέτων δια τους μεν το «ἀτελεῖς» δια τους δε το «παρηκμακότες» ή άλλον τινα των τοιούτων χαρακτηρισμών (καθ’ όσον κατ’ ουδέν διαφέρουν, διότι φανερόν είναι το λεγόμενον). Ημείς ζητούμεν να γνωρίσωμεν τις ο απολύτως πολίτης, ο ουδεμίαν έχων τοιαύτην έλλειψιν δεομένην διορθώσεως, διότι δύνανται να εγερθούν τοιαύτα ζητήματα και περί των εστερημένων δια δικαστικής αποφάσεως των δικαιωμάτων του πολίτου και περί των εξορίστων και αντιρρήσεις και λύσεις διάφοροι να προσάγονται. Ο απολύτως δε και απλώς πολίτης δι’ ουδενός άλλου χαρακτηριστικού στοιχείου ορίζεται επί το βέλτιστον, ή δια του ότι μετέχει της δικαστικής κρίσεως και της αρχής.

(Μετάφραση: Π. Λεκατσάς)

ενδεικτική απάντηση:

Ο Αριστοτέλης στη δοθείσα ενότητα αναφέρει πως ο τόπος κατοικίας είναι αναγκαίο αλλά όχι επαρκές κριτήριο για τον καθορισμό της έννοιας του πολίτη, καθώς στην αρχαία Αθήνα μπορούσαν να κατοικούν πέραν των Αθηναίων πολιτών και μέτοικοι και δούλοι, οι οποίοι δεν είχαν πολιτικά δικαιώματα, οι μεν γιατί ήταν αλλοδαποί στην καταγωγή, οι δε γιατί δεν θεωρούνταν ελεύθεροι. Επομένως, αφού στερούνταν πολιτικών δικαιωμάτων δεν θα μπορούσαν να θεωρούνται πολίτες. Το δεύτερο κριτήριο αφορά το δικαίωμα εμφάνισης κάποιου στο δικαστήριο ως ενάγοντος ή ως εναγόμενου «οὐδ’ οἱ τῶν δικαίων μετέχοντες … καὶ δικάζεσθαι». Στην αρχαία Αθήνα υπήρχαν ειδικές συμφωνίες, γραπτές διατάξεις που όριζαν κυρίως τις εμπορικές συμφωνίες ανάμεσα στους πολίτες διαφορετικών πόλεων, βάσει των οποίων πολίτες άλλων πόλεων μπορούσαν να πηγαίνουν σε άλλη πόλη και κατά την παραμονή τους εκεί να διεκδικούν την απονομή δικαιοσύνης από τα δικαστήρια. Ως εκ τούτου, ούτε το δικαίωμα της παρουσίας στα δικαστήρια μπορούσε να χαρίσει σε κάποιον τον τίτλο του πολίτη. Στο δοθέν απόσπασμα ο φιλόσοφος παραθέτει άλλες τρεις κατηγορίρες ανθρώπων στις οποίες δεν μπορεί να αποδοδθεί ο όρος πολίτης. Αυτοί είναι τα παιδιά και οι νέοι που δεν είχαν εγγραφεί στα μητρώα των πολιτών, οι γέροντες που δεν εκπλήρωναν τα πολιτικά τους δικαιώματα, όσοι με δικαστική απόφαση είχαν χάσει τα δικαιώματα του πολίτη και οι εξόριστοι.

Περιλαμβάνεται στο βιβλίο μου: https://24grammata.com/product/4441/

About Post Author

evi

Ονομάζομαι Εύη Πεπέ και είμαι εκπαιδευτικός-φιλόλογος-συγγραφέας. Είμαι πτυχιούχος της «Κλασικής Φιλολογίας» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) με μεταπτυχιακές σπουδές στις «Επιστήμες της Αγωγής» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Επίσης, διαθέτω σεμιναριακή επιμόρφωση στην «Ειδική Αγωγή» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ) και στην Εκπαίδευση Ενηλίκων του Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. Εργάζομαι στον χώρο της φροντιστηριακής εκπαίδευσης και συνεργάζομαι με τους εκδοτικούς οίκους 24γράμματα (https://24grammata.com/) και Upbility (https://upbility.gr/), ενώ δείγμα της δουλειάς μου έχει αναρτηθεί στους ιστοτόπους: study4exams.gr, lexigram.gr και https://users.sch.gr/ipap/index.htm

pepeevi@hotmail.com

https://ekpaid-evi.gr