ΕΡΩΤΙΚΟ
Read Time:6 Minute, 36 Second
Εισαγωγικό σημείωμα:
Συνθέτης του τραγουδιού είναι ο Θάνος Μικρούτσικος και στιχουργός ο Άλκης Αλκαίος και σημαντικές εκτελέσεις του τραγουδιού έκαναν και οι Μανώλης Μητσιάς, Χαρούλα Αλεξίου, Βασίλης Παπακωνσταντίνου, Νότης Σφακιανάκης, Βασίλης Καρράς, Δημήτρης Μητροπάνος, Δημήτρης Μπάσης, Θέμης Αδαμαντίδης και Φίλιππος Νικολάου. Το τραγούδι συμπεριλήφθηκε στον δίσκο με τίτλο “Εμπάργκο” που κυκλοφόρησε το 1982, εποχή που η Ελλάδα έχει βιώσει σημαντικές κοινωνικοπολιτικές αλλαγές, καθώς έχουν προηγθεί οι δεκαετίες του 1940 με τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και τον Εμφύλιο, του 1950 και 1960 με την ανασυγκρότηση και οικονομική ανάπτυξη που, όμως, δεν κατάφεραν να εξαλείψουν τις κοινωνικές ανισότητες, του 1967-1974 με τη Δικτατορία των Συνταγματαρχών. Ακολούθησε η μεταπολίτευση και στη συνέχεια η είσοδος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα το 1981, και συνοδεύτηκαν από κοινωνικοπολιτικές μεταρρρυθμίσεις που, δυστυχώς, δεν εξάλειψαν την οικονομική κρίση και την διαφθορά.
Ο συνθέτης του τραγουδιού, Θάνος Μικρούτσικος έχει δηλώσει χαρακτηριστικά: “Το τραγούδι έχει διάσταση ερωτική με την έννοια του έρωτα, αλλά από την άλλη μεριά ακουμπάει στη δραματική συγκυρία της εκάστοτε εποχής. Δεν είναι μονοδιάστατο, αλλά ένα ερωτικό τραγούδι πολύ υψηλών προδιαγραφών. Πρόκειται για ένα πολυδιάστατο ποιητικό κείμενο που απηχεί πάνω στις κοινωνικές συνθήκες της εκάστοτε εποχής. Πατάει πάνω σε αυτό που εγώ ονομάζω δραματική συγκυρία, διασχίζοντας το χρόνο. Και στο τέλος του συνδέει τον έρωτα με τις συνθήκες ζωής την περίοδο που γράφτηκε. Ασφαλώς μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε διαχρονικό, από τη στιγμή που έχει περάσει ήδη σε τουλάχιστον δύο γενιές”. https://www.getgreekmusic.gr/me-mia-piroga-erotiko-istoria-tragoudiou/
Με μια πιρόγα φεύγεις και γυρίζεις
τις ώρες που αγριεύει η βροχή
στη γη των Βησιγότθων αρμενίζεις
και σε κερδίζουν κήποι κρεμαστοί
μα τα φτερά σου σιγοπριονίζεις
Σκέπασε αρμύρα το γυμνό κορμί σου
σου ‘φερα απ’ τους Δελφούς** γλυκό νερό
στα δύο είπες πως θα κοπεί η ζωή σου
και πριν προλάβω τρις να σ’ αρνηθώ
σκούριασε το κλειδί του παραδείσου
Το καραβάνι τρέχει μες στη σκόνη
και την τρελή σου κυνηγάει σκιά
πώς να ημερέψει ο νους μ’ ένα σεντόνι
πώς να δεθεί η Μεσόγειος με σχοινιά
αγάπη που σε λέγαμ’ Αντιγόνη*
Ποια νυχτωδία το φως σου έχει πάρει
και σε ποιο γαλαξία να σε βρω
εδώ είναι Αττική φαιό νταμάρι
κι εγώ ένα πεδίο βολής φτηνό
που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι
* ΑΝΤΙΓΟΝΗ
Ο μύθος των Λαβδακιδών
Η γενιά των Λαβδακιδών, που βασίλεψε στη Θήβα, έδωσε και στους τρεις μεγάλους τραγικούς πλούσιο υλικό για τη σύνθεση των τραγωδιών τους. Τα πρώτα στοιχεία του μύθου βρίσκονται στην Ιλιάδα και στη Νέκυια της Οδύσσειας, ενώ στα έπη Θηβαΐς και Οιδιπόδεια πήρε την οριστική του μορφή.
Σύμφωνα με τον μύθο, ο Κάδμος, ιδρυτής της Θήβας, σκότωσε το ιερό φίδι του Άρη που φύλαγε την πηγή του θεού. Ο εγγονός του Λάβδακος καταδίωξε τη λατρεία του θεού Διονύσου και αμάρτησε κατά του θεού. Ο γιος του Λάιος απήγαγε τον γιο του Πέλοπα Χρύσιππο και ο Πέλοπας τον καταράστηκε να πεθάνει άτεκνος ή να σκοτωθεί από το παιδί του. Από εκεί ξεκινούν οι συμφορές του γένους των Λαβδακιδών, που για τρεις συνεχόμενες γενιές υποφέρουν απ’ αυτή τη βαριά κατάρα.
Ο Οιδίπους, γιος του Λαΐου, σκότωσε, χωρίς να το γνωρίζει τον πατέρα του και παντρεύτηκε τη μητέρα του, την Ιοκάστη, με την οποία απέκτησε δύο γιους, τον Πολυνείκη και τον Ετεοκλή, και δύο κόρες, την Αντιγόνη και την Ισμήνη. Όταν αποκαλύφθηκε η τραγική αλήθεια, η Ιοκάστη απαγχονίστηκε και ο Οιδίπους αυτοτυφλώθηκε και αυτοεξορίστηκε. Σε σωζόμενο απόσπασμα της Θηβαΐδας αναφέρεται ότι ο Οιδίποδας καταράστηκε τους δυο γιους του να μοιράσουν την κληρονομιά του με οπλισμένο χέρι και να κατεβούν στον Αδη αλληλοσφαγμένοι, επειδή είχαν παραβεί την εντολή του να μη χρησιμοποιήσουν ποτέ το ασημένιο τραπέζι του Κάδμου και το χρυσό κύπελλο (δέπας), με το οποίο έπινε κρασί ο Λάιος.
Τα δύο αδέλφια, Πολυνείκης και Ετεοκλής, συμφώνησαν να βασιλέψουν διαδοχικά ανά ένα χρόνο. Πρώτος βασίλεψε ο Ετεοκλής, ο οποίος όμως αρνήθηκε να παραδώσει την εξουσία στον Πολυνείκη. Ο Πολυνείκης έφυγε από τη Θήβα και πήγε στο Άργος, όπου παντρεύτηκε την κόρη του βασιλιά Άδραστου. Μαζί με τον πεθερό του και άλλους πέντε Αργείους ηγεμόνες εκστράτευσε εναντίον της Θήβας, για να διεκδικήσει την εξουσία. Οι επτά Αργείοι αρχηγοί τάχθηκαν απέναντι από τους επτά Θηβαίους ήρωες που υπερασπίζονταν τις επτά πύλες της Θήβας. Απέναντι από τον Ετεοκλή ήταν ο Πολυνείκης. Η τελική μονομαχία των δύο αδερφών επιβεβαίωσε την κατάρα του Οιδίποδα. Τα δύο αδέρφια έπεσαν αλληλοσκοτωμένα μπροστά στα τείχη της πόλης, η οποία όμως σώθηκε.
Ο νέος άρχοντας της πόλης Κρέων, αδελφός της Ιοκάστης και θείος των παιδιών, εκδίδει διαταγή να ταφεί ο Ετεοκλής με τιμές, ενώ το σώμα του Πολυνείκη να μείνει άταφο, βορά στα σκυλιά και τα όρνια, γιατί θέλησε να προδώσει την πατρίδα του. Από το σημείο αυτό αρχίζει η υπόθεση της τραγωδίας.
Η Αντιγόνη είναι το δεύτερο από τα σωζόμενα έργα του Σοφοκλή. Το δίδαξε, το 442 π.Χ., κερδίζοντας την πρώτη νίκη. Στη νεότερη εποχή από τον μύθο της Αντιγόνης εμπνεύστηκαν αρκετοί ξένοι συγγραφείς. Ενδεικτικά αναφέρονται οι σύγχρονοι Ζ. Ανούιγ και Μ. Μπρεχτ.
ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΟΥΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΟΥ
ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΥΠΟΘΕΣΙΣ
Η Αντιγόνη, παραβαίνοντας την απαγόρευση της πόλης, αφού έθαψε τον Πολυνείκη, πιάστηκεαπ’ αυτοφώρω και θανατώθηκε, αφού ο Κρέων την έκλεισε σε υπόγειο θάλαμο. Και οΑίμων, εξαιτίας του έρωτά του προς αυτή, επειδή υπέφερε γι’ αυτήν, αυτοκτόνησε μεμαχαίρι. Για τον θάνατό του και η μάνα του η Ευρυδίκη αυτοκτόνησε.
Ο μύθοςαπαντά και στον Ευριπίδη στην τραγωδία του Αντιγόνη· όμως εκεί, αφού πιάστηκε επ’αυτοφώρω με τον Αίμονα, τον παντρεύεται και γεννάει τον Αίμονα.
Τοδράμα έχει ως σκηνικό τη Θήβα της Βοιωτίας. Ο χορός αποτελείται από ντόπιους γέροντες.Τον πρόλογο κάνει η Αντιγόνη. Η δράση εξελίσσεται την εποχή που βασιλεύει ο Κρέων.Τα πιο σημαντικά γεγονότα είναι η ταφή του Πολυνείκη, η θανάτωση της Αντιγόνης,ο θάνατος του Αίμονα και της μητέρας του Ευρυδίκης.
Οι αρχαίοι λένε ότι ο Σοφοκλής, εξαιτίας της επιτυχίας που είχε η παράσταση της Αντιγόνης,εκλέχτηκε στο αξίωμα του στρατηγού, κατά την εκστρατεία εναντίον της Σάμου. Το δράμααυτό έχει καταταγεί τριακοστό δεύτερο στη σειρά (από το σύνολο των έργων του Σοφοκλή).
Από το σχολικό βιβλίο της Β Λυκείου
ΕΡΩΤΗΣΗ: Το τραγούδι “Με μια πιρόγα”, σε στίχους του Άλκη Αλκαίου και μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, είναι βαθιά συμβολικό και μιλά για τον έρωτα, την εσωτερική αναζήτηση και ματαίωση, ενώ, παράλληλα, φαίνεται να έχει και κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις. Να επιβεβαιώσετε αυτόν τον ισχυρσμό με αναφορά σε κειμενικούς δείκτες λαμβάνοντας υπόψη περικειμενικά στοιχεία και στοιχεία συγκειμένου.
ΑΠΑΝΤΗΣΗ:
Το τραγούδι “Με μια πιρόγα“, σε στίχους του Άλκη Αλκαίου και μουσική του Θάνου Μικρούτσικου, αποτελεί ένα πολυεπίπεδο και συμβολικό έργο που συνυφαίνει την εσωτερική αναζήτηση με τον έρωτα και τη ματαίωση, ενώ, παράλληλα εμπεριέχει και κοινωνικοπολιτικές προεκτάσεις. Πιο συγκεκριμένα, το τραγούδι αρχίζει με την εικόνα «Με μια πιρόγα φεύγεις και γυρίζεις / τις ώρες που αγριεύει η βροχή» ενός μικρού, ασταθούς πλεούμενου που συμβολίζει την αέναη περιπλάνηση και την εσωτερική αναζήτηση του ανθρώπου μέσα στις δυσκολίες της ζωής. Η απεύθυνση του ποιητικού υποκειμένου σε β΄ενικό και η χρήση α΄ ενικού στους μεταφορικούς στίχους «Ποια νυχτωδία το φως σου έχει πάρει / και σε ποιο γαλαξία να σε βρω» μας επιτρέπει να υποθέσουμε πως προσπαθεί να εξομολογηθεί τα συναισθήματά του στο πρόσωπο για το οποίο τρέφει αισθήματα τονίζοντας την αδυναμία επανασύνδεσης και το αίσθημα της ματαίωσης. Ο στίχος «αγάπη που σε λέγαμ’ Αντιγόνη» παραπέμπει στην αρχαία τραγωδία, όπως μας πληροφορούν τα περικειμενικά στοιχεία, συμβολίζει την αγάπη και μπορεί να εκληφθεί ως αναφορά σε έναν ανεκπλήρωτο ή τραγικό έρωτα, αφού, όπως φαίνεται από την χρήση του Παρατατικού η αγάπη αυτή ανήκει στη σφαίρα του παρελθόντος επιφέροντας τη ματαίωση συναισθηματικά στο ποιητικό υποκείμενο. Στη συνέχεια, η εικόνα «Εδώ είναι Αττική φαιό νταμάρι» παρουσιάζει την Αττική, την περιοχή όπου γεννήθηκε η δημοκρατία ως άγονη και σκληρή γη παραπέμποντας, σύμφωνα με τα στοιχεία του εισαγωγικού σημειώματος στους κοινωνικοπολιτικούς κλυδωνισμούς της περιόδου από το 1940 έως το 1982. Ομοίως, με την εικόνα στον καταληκτικό στίχο «Κι εγώ ένα πεδίο βολής φτηνό / που ασκούνται βρίζοντας ξένοι φαντάροι» υπαινίσσεται με αγανάκτηση τη θέση της Ελλάδας στον παγκόσμιο γεωπολιτικό χάρτη και την δυσμενή αντιμετώπισή της από ξένες δυνάμεις.
Happy
0 %
Sad
0 %
Excited
0 %
Sleepy
0 %
Angry
0 %
Surprise
0 %
0
0
Average Rating