ΕΠΙΣΤΗΜΗ
🎯 Διδακτικό Σενάριο
Τίτλος: Επιστήμη – Τεχνολογία – Ηθική: Κατανόηση Ιδεών και Συγγραφική Άσκηση με Μίμηση Ύφους
Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα (Λύκειο ή Γυμνάσιο)
Διδακτικές ώρες: 3
Προτεινόμενο επίπεδο: Β’ ή Γ’ Λυκείου (προσαρμόσιμο)
Θεματικός Άξονας: Επιστήμη και Ηθική στον σύγχρονο κόσμο
Κύρια Πηγή: Το παρεχόμενο δοκίμιο-άρθρο για την επιστήμη και την τεχνολογία
🎯 Διδακτικός Σκοπός
Σκοπός του παρόντος διδακτικού σεναρίου είναι η ολόπλευρη καλλιέργεια της κριτικής σκέψης, της γλωσσικής επάρκειας και της ικανότητας παραγωγής γραπτού λόγου των μαθητών, με αφορμή τον προβληματισμό γύρω από τη σχέση επιστήμης, τεχνολογίας και ηθικής στον σύγχρονο κόσμο. Ειδικότερα, οι μαθητές καλούνται να αναστοχαστούν πάνω στις συνέπειες της επιστημονικής προόδου, να διακρίνουν τα ηθικά διλήμματα που απορρέουν από τις εφαρμογές της τεχνολογίας και να εκφράσουν τις απόψεις τους με τεκμηριωμένο και ορθολογικό λόγο. Παράλληλα, το σενάριο αποσκοπεί στην εξοικείωση των μαθητών με τα χαρακτηριστικά και το ύφος του επιστημονικού άρθρου ή δοκιμίου, μέσω της στρατηγικής της μίμησης πρότυπου κειμένου. Μέσα από αυτή τη διαδικασία, ενισχύεται η ικανότητά τους να οργανώνουν τον λόγο τους με συνοχή και σαφήνεια, να χρησιμοποιούν κατάλληλο λεξιλόγιο και να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις αυθεντικών επικοινωνιακών περιστάσεων. Επομένως, το σενάριο συνδυάζει τη γνωστική και κοινωνική προσέγγιση ενός επίκαιρου ζητήματος με τη συστηματική καλλιέργεια δεξιοτήτων παραγωγής λόγου, υπηρετώντας τον παιδαγωγικό στόχο μιας κριτικά σκεπτόμενης και γλωσσικά επαρκούς σχολικής κοινότητας.
🔑 Κεντρικοί Διδακτικοί Στόχοι
1. Γνωστικοί Στόχοι (Κατανόηση περιεχομένου)
Οι μαθητές θα μπορούν να:
- Προσδιορίζουν την αναγκαιότητα της επιστήμης για τον άνθρωπο και τον πολιτισμό.
- Διακρίνουν τις θετικές και αρνητικές συνέπειες της τεχνολογικής προόδου.
- Εντοπίζουν τις ηθικές προεκτάσεις των επιστημονικών εφαρμογών.
- Αναστοχάζονται πάνω στον ρόλο της επιστήμης στη ζωή του σύγχρονου πολίτη.
2. Συγγραφικοί Στόχοι (Μίμηση ύφους)
Οι μαθητές θα εξασκηθούν στο:
- Να μιμούνται το ύφος και τη δομή ενός επιστημονικά τεκμηριωμένου άρθρου ή δοκιμίου.
- Να οργανώνουν ένα κείμενο με επιχειρηματολογική συνοχή και σαφή διάρθρωση (εισαγωγή – ανάπτυξη – συμπεράσματα).
- Να χρησιμοποιούν λεξιλόγιο κατάλληλο για άρθρα κοινωνικού-επιστημονικού περιεχομένου.
- Να συντάσσουν άρθρα ή δοκίμια σε ύφος ανάλογο με εκείνο που μελετήθηκε (αντικειμενικό, σοβαρό, ορθολογικό).
🧩 Διδακτική Πορεία
🕐 1η Ώρα – Κατανόηση των Ιδεών και των Διλημμάτων της Επιστήμης
- Ανάγνωση και επεξεργασία αποσπάσματος από το βασικό άρθρο (περί θετικών και αρνητικών συνεπειών).
- Ομαδική δραστηριότητα κατανόησης: Οι ομάδες συμπληρώνουν έναν πίνακα δύο στηλών (Προσφορά / Κίνδυνοι).
- Καθοδηγούμενη συζήτηση: Τι σημαίνει «επιστήμη χωρίς ηθική»;
🕑 2η Ώρα – Ανάλυση Υφολογικών και Δομικών Στοιχείων
- Ανάλυση του ύφους του δοκιμίου/άρθρου:
- Λεξιλόγιο: αφηρημένο, λόγιο, επιστημονικό
- Δομή: θεματική πρόταση – αιτιολόγηση – παράδειγμα – συμπέρασμα
- Τρόποι πειθούς: επίκληση στη λογική, τεκμήρια, παραδείγματα
- Παράλληλη ανάγνωση αποσπάσματος για την τεχνητή νοημοσύνη ή την κλωνοποίηση, και συγκριτική ανάλυση ύφους.
🕒 3η Ώρα – Παραγωγή Λόγου με Μίμηση Ύφους
- Άσκηση συγγραφής: Οι μαθητές επιλέγουν ένα από τα παρακάτω:
- Συντάσσουν άρθρο με θέμα «Τεχνολογική πρόοδος και ανθρώπινη ευθύνη», μιμούμενοι το ύφος του άρθρου.
- Γράφουν σύντομο δοκίμιο με τίτλο «Η επιστήμη υπηρέτης ή αφέντης του ανθρώπου;», ακολουθώντας τη δομή του πρωτοτύπου.
- Καθοδήγηση πριν τη συγγραφή:
- Δίνεται σχεδιάγραμμα / μοντέλο (π.χ. τρίπτυχο: αναγκαιότητα – συνέπειες – προτάσεις).
- Λεξιλόγιο υποστηρικτικό (π.χ. αξίες, ηθική, πρόοδος, ευθύνη, επιπτώσεις).
- Ανταλλαγή και αξιολόγηση κειμένων σε ομάδες (π.χ. με εστίαση σε ύφος, δομή, επιχείρημα).
5. Υλικά:
- Τα δοθέντα κείμενα
- Πίνακας ή διαδραστικός πίνακας για προβολή διαφανειών
- Φύλλα εργασίας
- Βίντεο/εικόνες από social media (προαιρετικά)
- Φύλλο αξιολόγησης
📝 Προτεινόμενα Φύλλα Εργασίας
- Πίνακας κατανόησης (θετικά – αρνητικά – ηθικά διλήμματα).
- Φύλλο γλωσσικής/υφολογικής παρατήρησης σε παραδείγματα παραγράφων.
- Δομή άρθρου/δοκιμίου με οδηγό λέξεων και ενδεικτική γλώσσα για κάθε ενότητα.
- Φύλλο αξιολόγησης συγγραφικής παραγωγής (κριτήρια: δομή, ύφος, πληρότητα, τεκμηρίωση).
✅ Αξιολόγηση Μαθησιακών Στόχων
- Γνωστικό επίπεδο: μέσω συζήτησης, φύλλων εργασίας, ερωτήσεων κατανόησης.
- Συγγραφικό επίπεδο: μέσω της γραπτής παραγωγής και της αυτο/ετερο-αξιολόγησης.
- Μεταγνωστικό επίπεδο: Οι μαθητές εξηγούν σε μετα-αντανάκλαση τι «έμαθαν» και πώς θα το αξιοποιήσουν.

Average Rating