ΥΓΕΙΑ VS ΕΞΑΡΤΗΣΙΟΓΟΝΕΣ ΟΥΣΙΕΣ

📘 Διδακτικό Σενάριο

Θέμα: Υγεία:

Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα / Έκφραση – Έκθεση
Τάξη: Γ’ Γυμνασίου ή Α’ Λυκείου
Διδακτικές ώρες: 3
Είδη λόγου: Παράγραφος με διαίρεση, συνοπτικό άρθρο, αφηγηματική ή παρακινητική ομιλία

Διδακτικός Σκοπός
Να κατανοήσουν οι μαθητές τους βασικούς παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία και τη σημασία της πρόληψης, καθώς και να αναπτύξουν δεξιότητες παραγωγής λόγου (γραπτού και προφορικού) μέσα από τη μίμηση προτύπων σε διάφορα είδη (παράγραφος με διαίρεση, συνοπτικό άρθρο, αφηγηματική ή παρακινητική ομιλία), με σωστή δομή, συνοχή και πειστική επιχειρηματολογία.

🎯 Διδακτικοί Στόχοι

Α. Κατανόηση εννοιών – θεματική επεξεργασία

Οι μαθητές θα:

• Αναγνωρίζουν παράγοντες που επιβαρύνουν την υγεία.
• Προσδιορίζουν τρόπους βελτίωσης/προστασίας της υγείας.
• Κατανοούν τη σχέση καθημερινών επιλογών και υγείας.

Β. Καλλιέργεια συγγραφικής ικανότητας μέσω μίμησης

Οι μαθητές θα:

• Γράψουν παραγράφους με λογική διάρθρωση και ενιαίο ύφος.
• Μιμηθούν πρότυπα λόγου (π.χ. από άρθρο ή σχολικό δοκίμιο).
• Χρησιμοποιήσουν διαρθρωτικές λέξεις και συνοχή για σύνθεση ολοκληρωμένου λόγου.

📚 Δομή Μαθήματος

🕐 1η Ώρα – Κατανόηση Περιεχομένου & Κατηγοριοποίηση

• Ανάγνωση κειμένου με στόχο τον εντοπισμό:
  • Παράγοντες που βλάπτουν την υγεία (6)
  • Τρόποι διατήρησης καλής υγείας (6)
• Ομαδική δραστηριότητα: Συμπλήρωση πίνακα με πλαγιότιτλους για κάθε παράγοντα (όπως στην άσκηση)
• Συζήτηση:
  • Ποιοι παράγοντες αφορούν περισσότερο τη δική μας ηλικία;
  • Ποιοι τρόποι πρόληψης είναι εφαρμόσιμοι στην καθημερινή μας ζωή;

🕑 2η Ώρα – Μίμηση Συγγραφικής Τεχνικής

• Παρατήρηση συνοπτικής παραγράφου με διαίρεση και ομαδοποίηση (άσκηση)
  • Επισήμανση διαρθρωτικών λέξεων: «οι παράγοντες είναι», «αντίθετα», «για παράδειγμα»
• Συγγραφή παραγράφου από σκελετό (καθοδηγούμενη άσκηση):
  • Παράγραφος για τους τρόπους πρόληψης
  • Παράγραφος για τους κινδύνους της κακής διατροφής (μοντέλο: αιτία → συνέπεια)
• Άσκηση σύνδεσης παραγράφων με λέξεις συνοχής (π.χ. αντίθετα, από την άλλη, συνεπώς, επίσης)

🕒 3η Ώρα – Παραγωγή Λόγου με Μίμηση Ύφους

✅ Επιλογή 1: Μικρό άρθρο για σχολικό φυλλάδιο
Θέμα: «Η υγεία μου είναι στο χέρι μου»
➤ Δομή: α’ παράγραφος = κίνδυνοι / β’ παράγραφος = πρόληψη / επίλογος = προτροπή
➤ Ύφος: ενημερωτικό, προτρεπτικό, ρεαλιστικό

✅ Επιλογή 2: Παρακινητική ομιλία για σχολική εκδήλωση
Θέμα: «Πώς μπορούμε να προστατεύσουμε την υγεία μας στην εφηβεία»
➤ Μίμηση ύφους ομιλίας: συναισθηματικός τόνος, α΄ πρόσωπο, ερωτήσεις
➤ Λέξεις-κλειδιά: «επιλέγω», «αποφασίζω», «ξέρω ότι μπορώ»

✅ Επιλογή 3: Επιστολή προς σχολικό περιοδικό ή Δ/νση Εκπαίδευσης
Θέμα: Πρόταση για πρόγραμμα υγιεινής διατροφής και άσκησης στο σχολείο
➤ Ύφος: επίσημο – προτασιακό – τεκμηριωμένο
➤ Δομή: προσφώνηση – σκοπός – αιτιολόγηση – προτάσεις – ευγενικό κλείσιμο

📝 Φύλλα Εργασίας (Προτάσεις)

1. Πίνακας αιτιών και τρόπων πρόληψης (με πλαγιότιτλους)
2. Οδηγός σύνθεσης παραγράφου με διαίρεση
3. Πίνακας λέξεων-γεφυρών και εκφράσεων συνοχής
4. Υποδείγματα άρθρου και ομιλίας για μίμηση
5. Κριτήρια συγγραφικής αξιολόγησης (σαφήνεια – οργάνωση – επικοινωνιακή καταλληλότητα)

✅ Αξιολόγηση

• Διαμορφωτική: με βάση συμμετοχή, συμπλήρωση πίνακα, ασκήσεις
• Συγγραφική: άρθρο ή ομιλία με κριτήρια δομής και ύφους
• Αναστοχαστική: «Ποια συνήθεια θεωρείς σημαντικότερη για την υγεία σου και γιατί;»

💡 Επέκταση / Διαθεματικές Συνδέσεις

• Αγωγή Υγείας / Φυσική Αγωγή: καταγραφή προσωπικού πλάνου βελτίωσης ευεξίας
• Τέχνες / Εικαστικά: αφίσα προώθησης υγιούς τρόπου ζωής
• Πληροφορική: δημιουργία infographics με τρόπους πρόληψης

Υλικό:

• Τα δοθέντα κείμενα
• Σημειωματάρια μαθητών
• Πίνακας ή διαδραστικός πίνακας για προβολή διαφανειών.

📘 Διδακτικό Σενάριο

Θέμα: Ναρκωτικά: Κατανόηση του φαινομένου και εξάσκηση συγγραφής μέσω προτύπων

Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα – Έκφραση/Έκθεση
Τάξη: Β’ ή Γ’ Γυμνασίου / Α΄ Λυκείου
Διδακτικές ώρες: 3–4
Είδη λόγου: Παράγραφος διαίρεσης, άρθρο, ομιλία, επιστολή

Διδακτικός σκοπός
Να κατανοήσουν οι μαθητές το σύνθετο φαινόμενο των ναρκωτικών, τις επιπτώσεις του και τους τρόπους πρόληψης και θεραπείας, ενώ παράλληλα να καλλιεργήσουν την ικανότητα παραγωγής διαφορετικών ειδών λόγου (παράγραφος, άρθρο, ομιλία, επιστολή) με βάση πρότυπα, εφαρμόζοντας κατάλληλο ύφος, λεξιλόγιο και ρητορικές τεχνικές, ώστε να εκφράζουν πειστικά και συνθετικά τις απόψεις τους σε επίσημα και κοινωνικά πλαίσια.

🎯 Διδακτικοί Στόχοι

Α. Κατανόηση περιεχομένου και εννοιών

Οι μαθητές θα μπορούν να:

• Εντοπίζουν τα πολυπαραγοντικά αίτια της εξάρτησης από ναρκωτικά.
• Αναγνωρίζουν τις σωματικές, ψυχικές, κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.
• Κατανοούν τις δυνατότητες πρόληψης και θεραπευτικής παρέμβασης.
• Διακρίνουν τον ρόλο της οικογένειας, του σχολείου, της κοινωνίας και των ΜΜΕ.

Β. Καλλιέργεια συγγραφικής ικανότητας μέσω μίμησης

Οι μαθητές θα:

• Παραγάγουν κείμενα ακολουθώντας πρότυπα παραγράφων, άρθρων, ομιλιών, επιστολών.
• Εξασκηθούν σε ρητορικά σχήματα και συνθετική οργάνωση.
• Μιμηθούν λεξιλόγιο και ύφος ανάλογο του επικοινωνιακού πλαισίου (επίσημο, συγκινησιακό, τεκμηριωμένο, παρακινητικό).

📚 Δομή Μαθήματος

🕐 1η Ώρα – Κατανόηση Δομής και Περιεχομένου

• Ανάγνωση του βασικού άρθρου: «Ναρκωτικά – Αίτια, συνέπειες, τρόποι αντιμετώπισης»
• Καταιγισμός ιδεών και καταγραφή σε πίνακα:
  • Αίτια → ψυχολογικά, οικογενειακά, κοινωνικά
  • Συνέπειες → υγεία, κοινωνία, οικονομία
  • Λύσεις → πρόληψη, θεραπεία, πρότυπα, εκπαίδευση
• Ομαδική εργασία: Συμπλήρωση πίνακα με κατηγοριοποίηση (αιτίες/συνέπειες/λύσεις)

🕑 2η Ώρα – Ανάλυση Μορφών και Υφολογικών Χαρακτηριστικών

• Παρατήρηση παραγράφου διαίρεσης (άσκηση 1):
  ➤ Διάκριση σε κατηγορίες + παραδείγματα + κοινό χαρακτηριστικό
  ➤ Λεξιλόγιο: «στην πρώτη κατηγορία», «τέλος», «όλες συνδέονται»
• Ανάγνωση της ομιλίας (άσκηση 2):
  ➤ Ύφος: α’ πρόσωπο, έντονος συγκινησιακός λόγος, παραδείγματα
  ➤ Χρήση ρητορικών ερωτήσεων, παραινέσεων, μεταφορών
• Ανάγνωση της επιστολής (άσκηση 3):
  ➤ Ύφος: επίσημο, σοβαρό, διεκδικητικό
  ➤ Σαφής δομή: προσφώνηση – σκοπός – επιχειρηματολογία – πρόταση – κλείσιμο

✍️ 3η Ώρα – Παραγωγή Λόγου με Μίμηση Προτύπου

Επιλογή μεταξύ των εξής δραστηριοτήτων:

✅ Άσκηση συγγραφής παραγράφου διαίρεσης
Θέμα: Τα αίτια της εξάρτησης από ναρκωτικά
➤ Δομή: Κατηγορίες – παραδείγματα – κοινή συνέπεια
➤ Μίμηση εκφράσεων: «στην πρώτη κατηγορία», «χαρακτηριστικό παράδειγμα», «όλες καταλήγουν…»

✅ Συγγραφή άρθρου για το σχολικό περιοδικό ή blog
Θέμα: «Όχι στις ουσίες – Ναι στη ζωή»
➤ Ύφος: σοβαρό, τριτοπρόσωπο, τεκμηριωμένο
➤ Χρήση τίτλων ανά ενότητα: Αίτια – Συνέπειες – Πρόληψη – Ελπίδα

✅ Ομιλία για εκδήλωση κατά των ναρκωτικών
Ύφος: συναισθηματικό, παραινετικό, νεανικό
➤ Χρήση α’ προσώπου, παραδειγμάτων, ρητορικών ερωτήσεων
➤ Εισαγωγή με ρητορικό σοκ ή προσωπική δήλωση: π.χ. «Δεν αφορά μόνο τους άλλους – αφορά όλους μας»

✅ Επιστολή προς Ε.Σ.Ρ. ή Υπουργείο Υγείας
Σκοπός: Πρόταση για καμπάνια ευαισθητοποίησης
➤ Δομή: προσφώνηση – σκοπός – επιχειρηματολογία – προτάσεις – ευγενικό κλείσιμο
➤ Μίμηση λεξιλογίου επιστολής: «Αξιότιμοι κύριοι/κυρίες», «με εκτίμηση», «σας προτείνω…»

🧠 Προτεινόμενα Φύλλα Εργασίας

1. Πίνακας αιτίων – συνεπειών – τρόπων αντιμετώπισης
2. Οδηγός συγγραφής παραγράφου διαίρεσης (με εκφράσεις-σκαλωσιές)
3. Πρότυπα ύφους: επιστολής, άρθρου, ομιλίας (δομή – λεξιλόγιο – πρόσωπο)
4. Λεξιλόγιο φαινομένου εξάρτησης (π.χ. εξάρτηση, απεξάρτηση, παραβατικότητα, κοινωνικός αποκλεισμός)
5. Κριτήρια συγγραφικής αξιολόγησης (σαφήνεια, οργάνωση, πειθώ, ύφος)

✅ Αξιολόγηση

• Διαμορφωτική: συμμετοχή σε συζήτηση, πίνακες, ασκήσεις ύφους
• Συγγραφική: αξιολόγηση παραγράφου / άρθρου / ομιλίας βάσει στόχων
• Αναστοχαστική: «Ποια εκφραστικά μέσα μιμήθηκα; Τι με βοήθησε να γράψω με αυτοπεποίθηση;»

💡 Επέκταση / Διαθεματικές Συνδέσεις

• Αγωγή Υγείας: Πρόσκληση ειδικού για ενημέρωση / βιωματικό εργαστήριο
• Πληροφορική / Τέχνες: Δημιουργία αφίσας ή βίντεο με αντιναρκωτικό μήνυμα
• Δημιουργική γραφή: Γράμμα από πρώην χρήστη προς τον έφηβο εαυτό του

Υλικό:

• Τα δοθέντα κείμενα
• Σημειωματάρια μαθητών
• Πίνακας ή διαδραστικός πίνακας για προβολή διαφανειών.

About Post Author

evi

Ονομάζομαι Εύη Πεπέ και είμαι εκπαιδευτικός-φιλόλογος-συγγραφέας. Είμαι πτυχιούχος της «Κλασικής Φιλολογίας» του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) με μεταπτυχιακές σπουδές στις «Επιστήμες της Αγωγής» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ). Επίσης, διαθέτω σεμιναριακή επιμόρφωση στην «Ειδική Αγωγή» του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου (ΕΑΠ) και στην Εκπαίδευση Ενηλίκων του Ινστιτούτου Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών του Εθνικού Κέντρου Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. Εργάζομαι στον χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης (σχολεία & φροντιστήρια) και συνεργάζομαι με τους εκδοτικούς οίκους 24γράμματα (https://24grammata.com/) και Upbility (https://upbility.gr/), ενώ δείγμα της δουλειάς μου έχει αναρτηθεί στους ιστοτόπους: study4exams.gr, lexigram.gr και https://users.sch.gr/ipap/index.htm

pepeevi@hotmail.com

https://ekpaid-evi.gr

Happy

0 0 %

Sad

0 0 %

Excited

0 0 %

Sleepy

0 0 %

Angry

0 0 %

Surprise

0 0 %